Sterven met een kus

Mozes mag niet gewoon zijn dood afwachten. Net als eerder zijn broer Aäron krijgt hij de opdracht een berg te beklimmen om daar te sterven. De opvallende gebiedende wijs “sterf op die berg” (Deuteronomium 32:50 Statenvertaling) mag waarschijnlijk worden wegvertaald als “op die berg zul je sterven” (Nieuwe Bijbelvertaling; zie de grammatica van Joüon en Muraoka, §114ο). Men zou er waarschijnlijk te veel in lezen als men het las als een expliciete opdracht aan Mozes om actief of passief zelf zijn leven te beëindigen. In elk geval, volgens de rabbijnse traditie stierf Mozes niet uit zichzelf maar door een kus.

Deuteronomium 34:5 luidt in de Nieuwe Bijbelvertaling: “Zo stierf Mozes, de dienaar van de HEER, daar in Moab, zoals de HEER gezegd had.” Dat geeft de gewone strekking van het vers goed weer, maar maakt de rabbijnse traditie onbegrijpelijk. De Statenvertaling geeft het Hebreeuws letterlijker weer: “Alzo stierf Mozes, de knecht des HEEREN, aldaar, in het land van Moab, naar des HEEREN mond.” Volgens de kanttekening moet het woord “mond” hier worden opgevat als “woord, zeggen of ordinantie,” maar in de rabbijnse traditie gaat het hier in het geval van Mozes om een kus – een kus van ‘s HEEREN mond.

Volgens de rabbijnse traditie is ook Aäron met een kus gestorven (zie Numeri 33:38, waar eveneens “naar de mond des HEEREN”  staat) en Mirjam, de zus van Mozes en Aäron, evenzo. Rabbi Eleazar zegt hierover:

Miriam too died by a kiss. That is shown by a verbal analogy formed of the use of the word “there” in both her case and in the case of Moses. And how come Scripture does not say “by the mouth of the Lord” as in the case of Moses (Deut. 34:5)? Because saying such a thing would be inappropriate [in the case of a woman]. (b. Baba Batra 17A, vert. J. Neusner)

Wat moet een mens nu met zulke rabbijnse legenden? Spurgeon zegt ervan:

The Rabbis say that our text [Deut. 34: 5] means that Moses died at the mouth of God, and that his soul was taken away by a kiss from the Lord’s mouth. I do not know, but I have no doubt that there was more sweetness in the truth than even their legend could set forth. As a mother takes her child and kisses it, and then lays it down to sleep in its own bed, so did the Lord kiss the soul of Moses away to be with Him forever, and then He hid his body we know not where.

Maak een website of blog op WordPress.com