“Meeja meeja” voelt seminariekeukenmedewerker Magdi zich, “honderd honderd,” oftewel: honderd procent. Nee, liever gezegd, hij voelt zich “meeja w-meeja,” “honderd en honderd,” oftewel: tweehonderd procent. Want Egypte krijgt een nieuwe grondwet!

Een Egyptische collega vergelijkt de kennis van de meeste westerse journalisten van de situatie in Egypte met zijn eigen kennis van het Japans. Vermoedelijk doelt hij op het journaille dat breed uitmeet wat er zou schorten aan de nieuwe grondwet en welk onrecht de democratische moslimbroeders en andere tegenstanders van de nieuwe grondwet zou worden aangedaan en hoe de Egyptische staatsmedia én “onafhankelijke” media naar de poppen van,het leger zouden dansen—het journaille dat de voorkeur van een groot deel van het Egyptische volk voor de nieuwe grondwet aan domheid en onwetendheid toeschrijft: het zou misleid de democratie verkwanselen en zichzelf als slaven uitleveren aan zichzelfverrijkende generaals, ja, het volk zou vooral in een hopeloze slavernij verkeren omdat het zelf nog verbeeldt vrij te zijn. Ja, als men die westerse zelfbenoemde “deskundigen” zou mogen geloven, dan zou Egypte zich nu reeds in duisterder dagen bevinden dan die van Mubarak en is het bezig nog veel dieper weg te zinken.

Waarom zijn die westerse journalisten van die eindeloze spelbedervers die lopen te zeuren over incidenten in de marge—waarbij ze de ook nog eens de antenne missen om aan te voelen wat daar werkelijk speelt—en waarom schrijven ze niet gewoon op wat evident is, namelijk dat een groot deel van de Egyptenaren dolblij is omdat het land deze dagen een belangrijke stap voorwaarts zet? Het is toch bijkans van de zotten dat een westerling de Egyptenaren als slaven meent te mogen betitelen, ja zelfs als slaven die zelf niet eens door hebben dat ze slaven zijn? Als ik hooggeleerde heren en eenvoudige volksjongens gebroederlijk voor een grondwet zie stemmen en lange rijen vrouwen eveneens, zou ik dan niet de wijsheid der Egyptenaren hoger aanslaan en erkennen dat ik zelf blijkbaar degene ben die niet alles overziet wanneer ik het enthousiasme niet volledig meemaak?

De sapschenker geeft graag toe dat hij de nieuwe grondwet niet van A tot Z heeft gelezen, maar hij heeft er wel een boekje over doorgenomen voordat hij “ja” ging stemmen. “Bedoel je die folder die jullie hier pas zaten te lezen?” vraag ik. “Nee,” zegt hij, “dat was een folder met argumenten tegen de nieuwe grondwet.” Dat klinkt dan toch vrij redelijk: een gewone jongen die inderdaad zo’n grondwettekst niet helemaal heeft zitten spellen, maar wel kennis heeft genomen van argumenten van zowel voor- als tegenstanders. Van theologiestudenten verwacht je natuurlijk iets meer verdieping en voor hen had ons seminarie dan onlangs ook een bijeenkomst georganiseerd met de protestantse predikant die betrokken was bij het opstellen van de grondwet en die een aantal ins en outs en achtergronden uiteenzette. Voor de meeste studenten was de conclusie daarmee duidelijk: wij gaan voor deze grondwet stemmen.

Toch moet gezegd worden dat er behalve moslimbroeders ook andere Egyptenaren zijn die kritisch staan ten opzichte van de huidige gang van zaken. Eén van onze studenten is wat sceptisch niet gaan stemmen: “Die grondwet wordt er toch wel doorgedrukt, daar hoef ik mijn stem niet voor te geven.” Een ander, die eerder juist actief meedeed aan de campagne om Morsi te bewegen op te stappen, heeft nu “nee” gezegd tegen de nieuwe grondwet: Morsi was niet goed voor Egypte maar deze grondwet is het evenmin, zo zal zijn overweging zijn. Een derde is vol overtuiging weggebleven van de stembus: aan de huidige schertsvertoning van een grondwetreferendum doet hij niet mee. Tot slot is er die student die wel voor de nieuwe grondwet heeft gestemd maar zich toch niet echt gelukkig voelt. Als ik zeg dat een westerse journalist de Egyptenaren deze dagen als slaven betitelt dan reageert hij niet zoals een ander eerder “Is die vent eigenlijk wel eens in Egypte geweest?” maar meer begrijpend: “Ons volk verlangt nog steeds naar een sterke farao, zelfs al zou deze ons met harde hand regeren.”