Er is onder protestanten enige ophef ontstaan over het feit dat de Rooms-katholieke kerk exclusief gebruik wil krijgen van de domeinextensie .catholic (katholiek). Onder andere PKN scriba dr. Arjan Plaisier heeft zich ertegen uitgesproken. Deze ophef is begrijpelijk, zeker in de Nederlandse context. Vijf jaar geleden verscheen de bundel Wij zijn ook katholiek: Over protestantse katholiciteit. Wanneer protestantse theologen het woord katholiciteit in de mond nemen is dat enerzijds een uitnodiging aan Rome om de protestantse kerkverbanden serieus te nemen als kerken en anderzijds een aansporing naar de eigen achterban om zich niet op te sluiten in het eigen clubje maar oog te hebben voor Gods wereldwijde kerk.

De bekende gereformeerde theoloog Herman Bavinck (1854–1921) heeft in 1888 een beroemde rede gehouden en gepubliceerd onder de titel De katholiciteit van christendom en kerk. Aan Christiaan Snouck Hurgronje schrijft hij over dit werk: “Mijne oratie hebt ge zeker ontvangen. Bedenk bij de lezing dat ze vooral bestemd is als eenige medicijn voor de separatistische en sectarische neigingen, die soms in onze kerk zich vertoonen. Er is zooveel enghartigheid, zooveel bekrompenheid onder ons, en ’t ergste is dat dat nog voor vroomheid geldt.” (Met “onze kerk” bedoelt hij de Christelijke Gereformeerde Kerk van zijn dagen, ontstaan uit de Afscheiding en in 1892 grotendeels opgegaan in de Gereformeerde Kerken in Nederland.) In On the Way to the Living God (paragraaf 2.9 en 2.10) heb ik beargumenteerd dat Bavinck zelf beter niet als “neocalvinist” maar als “katholiek-gereformeerd” moet worden getypeerd en ben ik ook ingegaan op zijn verhouding tot de Rooms-katholieke kerk. In paragraaf 1.3 van hetzelfde werk heb ik ook mijn eigen katholiek-gereformeerde sympathie uitgesproken.

In het licht van het bovenstaande zal het begrijpelijk zijn dat ik goed kan meemaken dat het juist voor protestanten met gevoel voor de katholiciteit van de kerk van alle plaatsen en tijden een klap in het gezicht is dat Rome .catholic eenzijdig naar zich toe wil trekken.

Toch zou ik de kwestie niet op de spits willen drijven. In Egypte worden de drie belangrijkste kerkelijke bloedgroepen gewoonlijk als “orthodoxen” (de koptisch-orthodoxe kerk), “katholieken” (de Rooms-katholieke kerk) en “evangelischen” (de presbyteriaanse “Synode van de Nijl” en andere protestantse kerkgenootschappen) aangeduid. In principe zou elke groep alle drie de namen voor zichzelf kunnen claimen: ieder hecht aan de rechte-leer-en-lofprijzing (orthodoxie), belijdt de katholiciteit van de kerk en wil leven waardig het evangelie van Jezus Christus. Hoewel er tussen de kerken wel eens spanningen zijn (ofschoon zelden tussen “evangelischen” en “katholieken”), heb ik niet de indruk dat men valt over de groepsaanduidingen. Het zou hier gevoeliger liggen als de kotpisch-orthodoxe kerk een exclusieve claim zou leggen op de term “kopt”: Egyptische “evangelischen” en “katholieken” weten zich namelijk ook kopten. Een bekende protestantse ontwikkelingsorganisatie draagt bijvoorbeeld de naam Coptic Evangelical Organization for Social Services (CEOSS).

Ook wij zijn katholiek, maar als Rome hecht aan het exclusieve gebruik van .catholic dan zij dat zo. Misschien is het wereldwijd gezien wel net zo helder. In het verleden hebben we als protestanten zelf het woord “katholiek” wegvertaald uit de geloofsbelijdenis om misverstanden te voorkomen. Als .catholic de exclusieve naam wordt van één partij, verliest ze ook snel haar specifieke verbindende zeggingskracht en zal haar huidige aantrekkingskracht op protestanten inboeten. Wij vinden dan ongetwijfeld andere woorden om te zeggen wie wij zijn en wie de kerk als geheel is.