“Ramadan kariem” is de groet waarmee moslims elkaar tijdens de ramadan begroeten en ook Egyptische christenen begroeten hun moslimburen en -bekenden met deze woorden. Kariem betekent nobel, edel (al-qur’aan al-kariem is de nobele of edele of heilige Koran), grootmoedig (Allah wordt al-kariem, de Grootmoedige, genoemd) en genereus, gastvrij, vrijgevig, gul. Waarschijnlijk staat deze laatste betekenis voorop in “ramadan kariem”: de maand ramadan is naast een tijd van vasten een tijd van gemeenschap en het samen genieten van overvloedige maaltijden ’s nachts.

Wanneer ik bij de sapwinkel in onze wijk vertel dat ik donderdag naar Nederland ga, zegt de sapschenker: “Dat is jammer, want dan mis je net de ramadan.” Dat klopt, want deze begint waarschijnlijk vrijdag (omdat de nieuwe maan met het blote oog officieel moet worden waargenomen, weet men de precieze begindatum pas op de dag zelf). Nu zullen veel westerlingen in Egypte het helemaal niet jammer vinden om de ramadan te missen en hun vakantie doelbewust zo plannen dat ze die maand in hun thuisland kunnen zijn—het dagelijks leven is ontregeld, zakendoen is moeilijk en voor wie niet in de vasten gelooft, is een verbod (of minstens een goed fatsoen) om zelfs in de zomerhitte op straat te eten noch te drinken doelloze zelfkwelling.

Voor mijzelf is de ramadan in Egypte wel uit te houden: hoewel ik me heb laten vertellen dat er in de Nijldelta kopten wonen die (naar men zegt uit onwetendheid) de ramadan als onderdeel van hun christelijke identiteit zien en derhalve meevieren, geldt dit op ons seminarie zeker niet en mag ik gewoon de ganse dag eten en drinken wat ik wil (zie ook mijn blogpost van vorig jaar: Openlijk hypocriet tijdens de ramadan). Mijn vertrek een dag voor de ramadan is dan ook zonder opzet en slechts ingegeven door het feit dat volgende week de internationale conferentie van de Society of Biblical Literature in Amsterdam wordt gehouden, met als aardige bijkomstigheid dat ik nu a.s. zondagmorgen aan het eind van de dienst in de Noorderkerk te Amsterdam kort iets over mijn werk in Egypte mag vertellen (indien uw kerk, school of vereniging ook geïnteresseerd is om iets over Egypte  te horen, neemt u dan contact op met de GZB).