Onderstaande blog is het vervolg van Uit alle natie en geslachten en volken en talen (1) en Uit alle natie en geslachten en volken en talen (2).

Een volgende lezing (op vrijdag 16 maart 2012 in de St. Jozefkerk op Zamalek) wordt verzorgd door frater Scattolin Giuseppe en handelt over pluralisme en de interreligieuze dialoog naar aanleiding van de veeltalige en multinationale schare staande voor de troon in Openbaring 7. Giuseppe ziet als achtergrond van het beeld van deze schare het loofhuttenfeest (Deuteronomium 16:16, 1 Koningen 8 en Johannes 7), waarbij het samenkomen in de tempel en licht en water belangrijke symbolen waren. In het Oude Testament treft men ook al de verwachting van een eschatologisch samenkomen van alle volken in Jeruzalem, de stad van God aan: zie bijvoorbeeld Jesaja 2:3 en Zacharia 14:16 (waarbij ook speciaal het loofhuttenfeest wordt genoemd). In dit licht kunnen we ook Jezus’ uitspraak in Mattheüs 8:11 begrijpen dat velen zullen aanzitten op het feest met Abraham, Izaäk en Jacob.

De 144.000 verzegelden in Openbaring zijn volgens de frater verzegeld met het teken tau, de laatste letter van het Hebreeuwse alfabet en tegelijk het kruisteken dat wordt gebruikt bij de doop. Maar wie zijn de 144.000? Waarschijnlijk is getal op te vatten als het product van 12 (het symbool van de eerste verkozen mensen) maal 12.000 (de verkozen mensen, de kerk, komend van de heidenen): zie Romeinen 9 waar Paulus zegt dat Israël uiteindelijk zal verenigd worden met het nieuwe volk van God, de gemeente van Christus. 144.000 staat dus voor het verkozen volk van God, het eerste en het tweede samen.

Na het gedeelte over de 144.000 verzegelden spreekt Openbaring 7 echter over de grote menigte van elke natie, stam, volk en taal, die komt vanuit de grote verdrukking. Frater Giuseppe noemt twee interpretaties van dit gedeelte: de beperkte interpretatie is dat zij komen van de verdrukking onder Domitianus; de open interpretatie is echter dat de grote verdrukking staat voor de algemene staat van de geschiedenis der mensheid. Hoe dan ook, zij zijn niet verzegeld met het teken tau, dus geen joden of heidenchristenen, maar mensen van buiten de kerk. Deze tekst suggereert volgens de frater dus redding voor allen. Dit roept de vraag op of religieuze pluraliteit enkel een kwaad is of dat er een wijsheid van God in is die ons verstaan te boven gaan.

De frater citeert uit enkele Rooms-katholieke geschriften om zijn visie te illustreren. Zo zegt het document Dialogue and Proclamation: “We must hold that the Holy Spirit offers to all the possibility of being made partners, in a way known to God, in the Pascal mystery.” En het document Nostra aetate stelt: “One is the community of all peoples, one their origin, for God made the whole human race to live over the face of the earth.” Paus Johannes Paulus II heeft ook gezegd dat de Heilige Geest in alle mensen werkt zodat elk oprecht gebed gebeden wordt door de Geest.

Giuseppe vat samen: “Sommigen nemen het expliciete geloof in Christus, de universele Verlosser, aan en worden getekend met het eschatologische teken (tau) van de doop en worden deel van de 144.000, van het Godsvolk op aarde. Maar de absolute meerderheid zal deel uitmaken van de menigte van mensen uit elke natie, stam en taal. Ook zij zullen komen en met Gods verkoren volk het hemelse Jeruzalem binnengaan.”

De lezing roept bij mij een vraag op: hoe men theologisch ook oordeelt over de reikwijdte van het heil, is het toch niet erg onwaarschijnlijk dat in Openbaring 7 de schare die niemand tellen kan duidt op de aanhangers van andere religies? Immers, van deze schare wordt gezegd dat zij haar klederen heeft gewassen in het bloed van Christus. Exegeten mogen van mening verschillen over de vraag wat dat heel precies betekent, maar dat het een karakterisering is van aanhangers van andere godsdiensten lijkt toch wel uitgesloten.

Lees ook: Uit alle natie en geslachten en volken en talen (slot).