Wanneer je in een fastfoodrestaurant je eten hebt gegeten, laat je dan het dienblaadje op tafel staan of werp je de restanten in de afvalbak en leg je het blaadje op de stapel?

Zowel in Nederland als in Egypte is de keus aan jezelf, maar er is een belangrijk verschil: in Nederland laat een fatsoenlijk mens de troep niet voor een ander staan. Als gast in Egypte voel ik me verplicht het dictum “fatsoen moet je doen” hoog te houden en loop ik dus altijd met mijn blaadje naar de afvalbak. Dit fatsoen wordt beloond: vaak ben ik pas halverwege als er al een schoonmaakmedewerker aankomt die het blaadje van mij overneemt.

Of is er iets anders aan de hand? Wanneer ik met enkele studenten bij een fastfoodgelegenheid aan het Tahrirplein eet (ten tijde van de revolutie was dit een noodhospitaal, maar dat terzijde), willen de studenten na het eten meteen weglopen, maar ik leg alle afval op het blaadje en pak het op. Direct houden mijn tafelgenoten me tegen: een fatsoenlijk mens gaat niet met zijn troep door een restaurant lopen.  Mijn protest dat we niet in een traditioneel Opperegyptisch eethuis maar in een kiprestaurant van een westerse keten waren, zijn voor dovenmansoren gesproken.

Wat moet ik doen? Mijn gevoel voor goede vormen verzaken, toegeven aan Egyptisch onfatsoen en het blaadje op tafel terugzetten? Of de blokkade der studenten doorbreken, hun gevoel voor fatsoen negeren en hun woorden ten spijt zelf naar de afvalbak lopen? In het laatste geval zal waarschijnlijk een van hen het blaadje overnemen en zijn eigen eer voor het oog van landgenoten te grabbel gooien om mijn eer te redden. Wil ik dat op mijn geweten hebben?

Gelukkig ziet een schoonmaakmedewerker wat er speelt, rukt het blaadje zonder aarzelen uit mijn hand en brengt het naar de bestemde plaats. De situatie is gered: ik heb de westerse zede niet verzaakt en evenmin mijn Egyptische eer verkwanseld.

Alleen: wat nu de volgende keer? Wèlk fatsoen moet ik doen?