Het woord fitna kende ik van het filmpje van een Nederlandse politicus, maar hier in Egypte stond het tot nu toe niet in mijn Arabische lesboeken en had ik het ook nog niet bewust gehoord, tot vorige week woensdag:

Wanneer ik de Marwa binnenloop om mijn dagelijkse glas sinaasappelsap te drinken, zie ik één van de medewerkers boos naar de TV kijken. In de uitzending zegt een christen op straat kwade woorden over moslims, naar aanleiding van de demonstraties bij de vuilnisophalerswijk die ontaard zijn in een schietpartij. Ik vraag de sapschenker of hij toch ook niet een beetje begrip heeft voor deze christen: verschillende van zijn geloofsgenoten zijn net gedood door moslims. Hij antwoordt dat er bij zijn weten aan beide kanten doden zijn gevallen. “Als men nu kwade woorden over elkaars godsdienst gaat roepen, dan leidt dit tot fitna. En omdat de moslims nu eenmaal de meerderheid vormen, zullen de christenen bij fitna de verliezers zijn. We zijn nu nog broeders en dat moet zo blijven. Godsdienst is een zaak tussen God en ons hart, en het land is voor ons allemaal.”

Mijn gevoel zegt dat ik fitna met tweespalt kan vertalen. Als ik in de woordenboeken kijk of er nog een passender vertaling is, zie ik dat er een hele reeks vertaalmogelijkheden zijn:

Van Mol’s Leerwoordenboek Arabisch-Nederlands noemt:

1. rel, ordeverstoring, ongeregeldheid, opstand, revolte
2. verdeeldheid, tweedracht, onenigheid
3. burgeroorlog
4. verleiding, verzoeking, verlokking.

Hoogland’s Woordenboek Arabisch-Nederlands geeft als betekenissen:

1. charme, bekoorlijkheid, verleiding
2. oproer, onrust
3. beproeving (van de mens door God).

Iemand hier legt mij uit dat fitna ongeveer hetzelfde betekent als sawra (revolutie), maar dat een sawra positief en vreedzaam kan zijn en een fitna niet: het risico is dat de sawra van 25 januari ontaardt in fitna. Al met al besluit ik voorlopig maar vast te houden aan de vertaling “tweespalt,” in het besef dat de sapverkoper misschien nog voor iets ergers vreest dan dat het Nederlandse woord suggereert.