De synode van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt vergaderde onlangs over het vraagstuk van de vrouw in het ambt. Zie bijvoorbeeld de liveblog op de website van het Reformatorisch Dagblad. Deze week gaat de synode van de Evangelical Presbyterian Church in Egypt (de “Synode van de Nijl”) over dezelfde kwestie vergaderen. Er zijn echter opvallende verschillen tussen de Nederlandse en de Egyptische discussie:

In Nederland lopen discussies over de vrouw in het ambt vaak ongeveer als volgt:

• Als we tegen de vrouw in het ambt zijn, dan is dat primair omdat we er in de Bijbel  geen ruimte voor zien: we mogen de “zwijgteksten” niet negeren of weghermeneutiseren.
• Als we voor de vrouw in het ambt zijn, dan is dat primair omdat onze cultuur erom vraagt: het afwijzen van vrouwelijke ambtsdragers wekt sterk de indruk dat de kerk discrimineert.

In Egypte lopen discussies over de vrouw in het ambt echter vaak precies andersom:

• Als we voor de vrouw in het ambt zijn, dan is dat omdat de Bijbel daar gewoon ruimte voor biedt en de gelijkheid van man en vrouw in Christus benadrukt.
• Als we tegen de vrouw in het ambt zijn, dan is dat omdat het in onze oosterse cultuur niet past of althans erg gevoelig ligt.

Dit leidt tot enkele spannende vragen:

1. De Bijbel. Lezen protestantse christenen in Egypte die voor de vrouw in het ambt zijn de Bijbel te oppervlakkig en negeren ze de zwijgteksten te gemakkelijk? Of zijn Nederlandse christenen die tegen de vrouw in het ambt zijn of er althans Bijbelse gezien moeite mee hebben misschien te gefixeerd geraakt op een bepaalde toepassing van de zwijgteksten? Waarom worden die speciaal gekoppeld aan het ambt? Gaat het er in deze teksten niet veel meer om te voorkomen dat Jannetje en allevrouw in allerlei kerkelijke bijeenkomsten het hoogste woord voeren dan dat het gemeenten categoriaal wordt verboden sommige vrouwen wier bijzondere gaven breed door de gemeente worden erkend in een ambt te bevestigen?
2. De cultuur.In Nederland hoor je vaak dat we de zwijgteksten bij Paulus moeten lezen in het licht van de cultuur van toen, waarin het als uiterst ongepast werd ervaren als vrouwen in het openbaar het woord voerden. En daar wordt dan aan toegevoegd: omdat dit in onze cultuur zo niet meer speelt, is er ook geen reden meer om nu tegen de vrouw in het ambt te zijn—onze cultuur vraagt juist om gelijke rechten en mogelijkheden voor vrouwen.
   Nu is in Egypte, zeker in de Opper-Egyptische dorpscultuur, een vrouwelijke predikant vrijwel ondenkbaar. In de relatie met andere kerken en met de moskee kan de bevesting van vrouwen ook voor problemen zorgen. Als de zwijgteksten dus vooral bedoelen “zorg ervoor dat je als gemeente niet te ver uit de pas loopt met de omringende cultuur,” dan zou de kwestie van de vrouw in het ambt hier in Egypte slechts een synodaal hamerstuk behoeven te zijn: “Het past niet goed in de cultuur en dus wijzen we het af.”
   Echter, als de kerk zich niet wil laten gezeggen door de cultuur maar de cultuur juist waar nodig wil veranderen vanuit het evangelie en daarom bijvoorbeeld vrouwendiscriminatie niet wil laten voortwoekeren, kan dan juist een besluit voor de vrouw in het ambt een positief signaal zijn dat niet de cultuur maar het evangelie het laatste woord heeft?
   Of ligt het toch nog ingewikkelder? Gaat het in Egypte in feite om de keus tussen twee vormen van cultuur, oosterse en westerse? Of om de stad Caïro tegenover de dorpen van Opper-Egypte?

Vandaag sprak ik een jonge predikant die nuchter constateerde dat het Nieuwe Testament in elk geval geen gebod bevat dat vrouwen in het ambt moeten worden bevestigd en dat het vanwege de culturele gevoeligheid gewoon onverstandig is om vrouwen predikant te laten worden—hij zal van de week dan ook tegenstemmen op de synode. Een oudere predikant vertelde juist enthousiast over de lobby die gaande is om synodeleden uit de Opper-Egyptische classes over te halen voor te stemmen en over een compromis dat men in zal brengen als volledige openstelling van het predikantschap voor vrouwen dreigt te worden afgewezen. Ik sprak ook een vrouw voor wie het een gebedszaak is dat de deur tot het predikantschap mag worden geopend, niet alleen voor haarzelf maar ook voor anderen vrouwen met en na haar.

Wellicht kunnen christenen in Nederland bidden voor wijsheid voor de synode hier in Egypte en tegelijk er enig begrip voor hebben dat de synode hier misschien tot een andere beslissing  komt dan waar men zelf in Nederland zich sterk voor zou willen maken. Misschien kunnen kerken in Nederland waar de vraag rond de vrouw in het ambt (van predikant) speelt dan tegelijk ook wel wat leren van de Egyptische bezinning, namelijk dat in de discussie de Bijbelse en culturele kaarten ook heel anders op tafel kunnen liggen dan in Nederland vaak het geval is.