Vandaag presenteert dr. Atef M. Gendy, de rector van ons seminarie, in onze tweewekelijkse scholars’ seminar een paper over de missionaire toespraken van Paulus in het Bijbelboek Handelingen. Hij vergelijkt Handelingen 13:13–41, 14:8–17 and 17:16–31.

In het eerste gedeelte is Paulus in Antiochië in Pisidië (in Klein-Azië) en spreekt hij vooral tot joden, proselyten en mensen die met de joden meeleefden. Daarom wijst hij op het Oude Testament, de beloften aan de vaderen en het verbond.

In het tweede gedeelte is Paulus in Lystra en spreekt hij vooral tot eenvoudige, ongeschoolde heidenen (niet-joden). De reden waarom de mensen daar Paulus en Barnabas als goden ontvangen, is mogelijk een oude mythe dat mensen hier in het verleden Zeus niet herkenden en niet ontvingen toen hij hen bezocht—men wil voorkomen dat men zo’n fout nog eens maakt. Hier beroept Paulus zich niet op beloften aan de vaderen en het verbond, maar op Gods zorg als schepper.

In het derde gedeelte is Paulus in Athene en spreekt hij tot geleerde filosofen van verschillende scholen. Paulus’ toespraak is hier beduidend langer dan zijn toespraak tot het gewone volk in Lystra. Hier beroept hij zich onder andere op dichters.

Lukas tekent ons Paulus dus als iemand die zijn toespraken aan zijn gehoor aanpast, niet alleen qua stijl, maar ook qua inhoud. In Lystra noemt Paulus Jezus bijvoorbeeld niet bij name. Duidelijk is ook dat terwijl Paulus voor joden op het Oude Testament wijst, hij voor niet-joden op God als schepper en zijn zorg voor alle volken wijst. Paulus spotte niet met de godsdienst van anderen, maakt positieve opmerkingen over cultuur, citeert dichters, etc. Wanneer mensen nog geen juist zicht hebben op wie de schepper van hemel en aarde is (een eerste basiswaarheid), blijft Paulus bij dat punt en spreekt hij nog niet over Jezus. Paulus zegt al met al dus tegen zijn gehoor over wat hij bij hen ziet: dit is goed, maar niet genoeg. Ik zal jullie de rest van de weg tonen.

 

PS: Een uitgebreide Engelstalige versie van dr. Atefs paper is reeds gepubliceerd in het tijdschrijft Swedish Missiological Themes.