Over God als Vader spreken, God als “onze Vader” aanspreken—voor sommige christenen is het vanzelfsprekend, voor andere christenen roept het aarzeling op: wil God wel echt mijn Vader zijn? Of op een andere manier: heeft God niet evenzeer moederlijke gevoelens voor ons?

De Heidelbergse Catechismus benadrukt zowel in de zondagen over de geloofsbelijdenis als in de zondagen over het gebed dat God “om zijns Zoons Christus’ wil mijn God en mijn Vader is” en “onze Vader door Christus geworden is.” Verklaart dit waarom God in het Nieuwe Testament zoveel vaker Vader wordt genoemd dan in het Oude Testament? Maar ook: betekent dit dat het niet juist is om over God als de Vader van alle mensen te spreken? En: hebben mensen in andere godsdiensten dan nooit God als Vader leren kennen of althans zo over Hem gesproken?

Binnenkort verschijnt een uitgebreide bundel artikelen over het Vaderschap van God. Hierbij zij meteen opgemerkt dat het niet om pastoraal boek maar om een wetenschappelijk werk gaat en de prijs is daar ook naar: €135,00.

Wie echter als voorbereiding voor bijvoorbeeld een prekenserie of een wat uitgebreidere pastorale bespreking van het Vaderschap van God zich eerst goed in wil lezen, treft in deze bundel hoofdstukken met veelbelovende titels aan, bijvoorbeeld (ik doe slechts een greep) over God als Vader (en Moeder) in het Oude Egypte, over Vader Zeus in Griekse verhalen en over God als Vader in de Hebreeuwse Bijbel, in de Dode Zee Rollen en in diverse gedeelten van het Nieuwe Testament. Prof.dr. Geurt Henk (George) van Kooten gaat bijvoorbeeld in op de Grieks-Romeinse achtergrond van de uitdrukking “Vader van allen” in de brief aan de Efeziërs (4:6).

Prof.dr. Mladen Popović is zo vriendelijk geweest de gehele inhoudsopgave van de bundel samen met zijn bijdrage over God als Vader bij de vroegjoodse schrijver Flavius Josephus online beschikbaar te maken. Hij bespreekt de zeven passages waarin Josephus God Vader noemt en vraagt zich af in hoeverre Josephus God als Vader ziet van alle mensen of speciaal van het joodse volk en in hoeverre zijn gebruik van het woord Vader voor God is bepaald door de Hebreeuwse Bijbel en de joodse traditie en in hoeverre het een aanpassing is aan het Griekse en Romeinse publiek voor wie hij schrijft en of er een mogelijke relatie is met de verering van de Romeinse keizer als “Vader des vaderlands.”

Kortom: een boek voor iedereen zal de bundel The Divine Father niet worden, maar wie grondiger studie wil maken van een belangrijk thema zal het boek toch nader in willen zien wanneer het als geheel is verschenen.

N.a.v. Felix Albrecht en Reinhard Feldmeier (red.), The Divine Father: Religious and Philosophical Concepts of Divine Parenthood in Antiquity, Themes in Biblical Narrative 18 (Leiden: Brill, 2014), €135,00.