Bij Egyptische christenen in Nederland denkt men al snel aan orthodoxe kopten die bijvoorbeeld samenkomen een een levendige gemeenschap vormen in de koptisch-orthodoxe Heilige Maagd Maria Kerk (een voormalig gereformeerde kerk) aan de Mosstraat in Amsterdam-Noord. Minder bekend is dat in Amsterdam ook een protestantse Egyptische kerk is waar evangelische kopten samenkomen, de Evangelisch Arabische Gemeente te Amsterdam.
Wanneer ik op zondagmiddag goed half twee de dienst in het Leger des Heils-gebouw in de Derde Oosterparkstraat in Amsterdam-Oost binnenkom, klinkt een bekend Arabisch lied mij tegemoet: “Van de goedertierenheid des Heeren zal ik zingen.” Het accent van de zangleider doet vermoeden dat hij geen Egyptenaar is en later begrijp ik dat de gemeente inderdaad ook bijvoorbeeld Syriërs en Irakezen trekt.
Bij het zingen worden voor mijn gevoel de refreinen erg vaak herhaald. Verder lijkt de opbouw van de dienst wel op die van diensten die ik in Egypte gewend ben: eerst uitgebreid zingen en dan een preek en daarna een snelle afronding. Terwijl een PKN-dominee geacht wordt de gebeden even zorgvuldig voor te bereiden als de preek, is in een Egyptische dienst het bidden een zaak van de gemeente: zo bidt een vrouw zittend op haar stoel een lang, snel gesproken gebed—een buitenstaander zou misschien verwachten dat de woordenstroom over zal gaan in spreken in tongen, maar dit gebeurt niet. Bovendien wordt ook de gehele gemeente gevraagd in tweetallen te bidden.
De predikant vraagt mensen die voor het eerst in de dienst zijn zich even voor te stellen. Hij spreekt mij in het Nederlands aan en wanneer ik in het Arabisch antwoord, volgt een kort applaus.
Een Nederlandse invloed op de dienst lijkt me de tijd die voor kinderen wordt ingeruimd alvorens ze naar een kindernevendienst gaan. Ik ken het in elk geval uit Egypte zo niet. Een jongen leest een hoofdstuk uit een Nederlandse Bijbel, de kinderen—inmiddels naar voren gekomen—zingen samen zowel een Arabisch als een Nederlands lied, wie wil mag voor de microfoon bidden en vier jongens maken hier gebruik van, en er zijn cadeautjes voor de jarigen.
De preek is onderdeel van een serie over geestelijke strijd en gaat over toegangswegen die de duivel gebruikt om bij een mens binnen te komen. In Egypte zou ik daarbij een presbyteriaans-evangelische preek tegen geloof aan bezetenheid door demonen verwachten of een charismatisch-evangelische preek ervoor, maar ds. Maged Welson werkt het thema op een rustige manier uit die ook in een Nederlandse hervormd-gereformeerde dienst zou kunnen maar als zodanig geen specifieke kerkelijke kleur verraadt.
Na de preek, wat gepraat over de plannen een eigen kerk te kopen, het gezamenlijke Onze Vader en de zegen vertelt de predikant dat de gemeente zich niet aan één Egyptisch kerkgenootschap heeft verbonden (hoewel hij zelf de zoon is van een presbyteriaanse ouderling in de Egyptische provinciehoofdstad Minya—zijn opleiding heeft hij evenwel niet aan ons seminarie in Egypte genoten maar aan de Christelijk Hogeschool Ede—zie ook zijn CHE-afstudeeronderzoek), om zoveel mogelijk een thuis te kunnen zijn voor alle “evangelische” (protestantse) Arabischtalige christenen in Amsterdam en omgeving.
Terwijl de moslimmedewerkers van een Egyptisch eethuis in Amsterdam tevreden zijn met president Mursi en het positief waarderen dat hij belooft heeft een christelijke vice-president aan te stellen, proef ik hier in de kerk tijdens de gesprekken onder de koffie groot ongemak met de huidige situatie in Egypte en de verwachting dat dit tot verdere islamisering zowel daar als op den duur ook hier zal leiden.
Hoe dat ook zij, wie een Arabische protestantse kerkdienst in Nederland zoekt, kan elke zondagmiddag om half twee terecht bij de Evangelische Arabische gemeente in Amsterdam.